In de as van de brand in Caïro, de moeilijke kwestie van de kerken van Egypte

De moorddadige brand van een kleine kerk in een arbeiderswijk van Caïro heeft een knagende vraag voor de Kopten aan het licht gebracht: die van hun gebedshuizen in een land met een overweldigende moslimmeerderheid waar ze zich gekrenkt voelen.

Op zondag, toen een oververhittingsgenerator een airconditioner in brand stak, woonden 200 gelovigen de mis bij in de kerk van Abu Sifine, vertelde pater Yohanna aan AFP.

In totaal stierven 41 mensen, verstikt door de rook, terwijl er maar langzaam hulp kwam.

Vader Yohanna verloor zes familieleden door de brand, waaronder een vijfjarige tweeling en hun vierjarige broertje.

Veiligheidsregels, adequate hulpdiensten, aangepaste lokalen... Er moet nog veel gebeuren, erkent de priester.

Maar het bouwen of renoveren van een kerk is "makkelijker geworden" dankzij een wet die in 2016 is aangenomen, zegt hij.

De Staat beweert dat deze tekst het mogelijk heeft gemaakt om 1.077 kerken te "legaliseren" en gaat er prat op een "uniek multi-confessioneel model van coëxistentie en nationale eenheid" te zijn.

Een gezagsargument dat het mogelijk maakt om de militanten die discriminatie van de Kopten aan de kaak stellen te belasten "van onpatriottisch gedrag", beschuldigt historicus Amy Fallas.

"Niet praktisch", "onvoldoende"

Het Egyptian Initiative for Personal Rights (EIPR), de meest prominente mensenrechten-ngo van Egypte, beschuldigt deze nieuwe wet er zelfs van de kloof nog iets groter te hebben gemaakt.

Volgens haar heeft slechts 40% van de aanvragen voor bouw of renovatie van een kerk een voorlopig akkoord van de autoriteiten gekregen en 20% een definitief akkoord.

De Abou Sifine-kerk belichaamt deze tegenslagen: genesteld in een gebouw in het doolhof van steegjes in de wijk Imbaba, nauwelijks breed genoeg om een ​​auto door te laten, had het slechts één ingang, snel geblokkeerd door vlammen, aldus de getuigen.

Boven werden de smalle trappen die leidden naar de kamers voor onderwijs en andere diensten die door de kerk werden aangeboden, al snel een valstrik die de gelovigen dwong "zichzelf uit de ramen te gooien", vertelde een getuige aan AFP.

De kerk was "slechts 120 vierkante meter", meldde paus Tawadros II, hoofd van de Koptisch-orthodoxe kerk.

Het moet "verplaatst worden naar een grotere ruimte", pleitte hij, omdat veel van de 10 tot 15 miljoen Kopten in Egypte in Imbaba wonen.

Maar in een megapolis van meer dan 20 miljoen inwoners is de verleiding groot om te bouwen waar er ruimte is: in de buitenwijken.

'Het is niet praktisch', antwoordt pater Yohanna. "Gebedshuizen moeten dicht bij de gebieden zijn waar de Kopten wonen", meestal gevestigd in de oude wijken van het centrum van Caïro.

Tawadros II zelf heeft - ondanks dat hij een uitgesproken aanhanger van president Abdel Fattah al-Sissi is - dit erkend: de Kopten moeten het vaak doen met "kleine kerken op ongepaste plaatsen", vaak huizen of gebouwen in volkswijken zonder rook- of rookmelders. Nooduitgang.

Vooral arme buurten

Na Abou Sifine werden twee andere kerken beschadigd door branden veroorzaakt door kortsluiting.

"Elke keer is het een kwestie van leven of dood die kerken in arme buurten onevenredig treft", vertelde mevrouw Fallas aan AFP.

Maar het oproepen van de discriminatie van de Kopten, die regelmatig klagen dat ze in Egypte buitenspel staan, is niet zonder risico.

In januari werden negen Kopten vrijgelaten van drie maanden gevangenisstraf omdat ze de wederopbouw hadden geëist van de enige kerk in hun dorp, Ezbet Faragallah, ten zuiden van Caïro.

In 2016 ging de kerk van Sint-Jozef in rook op bij een brand - "opzettelijk" volgens de EIPR, terwijl de Kopten ook werden aangevallen door radicale islamisten, vooral na de omverwerping door het leger in 2013 van de islamistische president Mohamed Mursi.

Grotendeels beschadigd werd Sint-Jozef officieel gesloopt in 2021, maar de autoriteiten hebben nog steeds geen wederopbouwvergunning afgegeven toen ze volgens de wet van 2016 binnen vier maanden moesten reageren.

De Abou Sifine kerk in Imbaba kreeg een andere behandeling. Met alle ogen gericht op de kleine doodskisten van de slachtoffers die zondag door vuur waren weggevaagd, kondigden de militaire ingenieurs aan dat ze het zouden renoveren - op bevel van meneer Sissi zelf.

Tot die tijd, zoals in Ezbet Faragallah, moeten zijn volgelingen het misschien doen met een huis of een appartement. Deze beroemde "kerkjes op ontoereikende plaatsen".

De redactieraad (met AFP)

Afbeelding tegoed: Shutterstock.com/jivaga