
Lioudmila Gaïdaï woonde vorig jaar met haar kinderen de orthodoxe paasvieringen bij. Dit jaar beschoten Russische troepen zijn stad Chassiv Iar in Oost-Oekraïne zo zwaar dat de kerk werd gesloten en iedereen vluchtte.
In haar donkere, rommelige keuken, waarvan de verwaaide ramen zijn afgedekt met plastic zeilen, heeft de 80-jarige vrouw toch een traditionele paascupcake op tafel gezet.
"Ik zou willen dat alles stopt en dat we een echte Pasen kunnen hebben. Om dit alles te beëindigen, al deze explosies, deze oorlog," zei Lioudmila terwijl de tranen in haar ogen opwelden. "Alleen God weet wanneer dat zal gebeuren", voegt ze eraan toe, haar woorden onderbroken door het geluid van zowel Russisch als Oekraïens artillerievuur.
Paasvieringen, de belangrijkste christelijke feestdag die de opstanding van Christus herdenkt, vinden plaats op zondag volgens de orthodoxe kalender, na een jaar gekenmerkt door de Russische invasie van Oekraïne.
In Sloviansk, een stad in dezelfde regio, plaatsen Oekraïense soldaten rieten manden met traditioneel versierde eieren en voedsel voor een kleine kerk. Reddingswerkers gaan door met het opruimen van het puin om burgers te vinden die begraven liggen nadat een Russische raket vrijdag een flatgebouw raakte, waarbij minstens 12 mensen om het leven kwamen.
Luchtalarmsirenes klinken als ongeveer XNUMX mannen en vrouwen in uniform zich op een rij verzamelen, een priester besprenkelt hen met wijwater en oudere vrouwen zingen religieuze hymnes achter hem. "De beschietingen waren zo hevig dat de kaars uit mijn handen viel. We pakten hem op en bleven bidden", zegt pater Mykola, verwijzend naar de aanval twee dagen eerder.
"Als dit vorig jaar was gebeurd, hadden we ons waarschijnlijk in een schuilkelder verstopt", voegt hij eraan toe, wijzend op een zeker fatalisme van de inwoners van de oostelijke regio van Donetsk in het licht van de gevechten. President Volodymyr Zelensky feliciteerde de Oekraïens-orthodoxen en wenste hen "onwankelbaar geloof in onze overwinning". Maar sommige Oekraïense soldaten uit Sloviansk die door AFP zijn ontmoet, vertrouwen erop dat de realiteit en de wreedheid van de oorlog hen geestelijk heeft geschokt.
"Ik heb het geprobeerd", zegt Natalia Melnyk, in antwoord op de vraag of ze in God geloofde. "Mijn dienst aan God en mijn militaire dienst zijn gescheiden. Ik geloof in de mens", voegt de 40-jarige vrouw uit het centrum van het land toe, die vijf jaar in het Oekraïense leger heeft gediend.
Bij de Russische invasie van Oekraïne zijn tienduizenden doden en gewonden gevallen, miljoenen mensen ontheemd en steden en dorpen verwoest. Het Religious Freedom Institute, een ngo, schatte onlangs dat bijna 500 religieuze gebouwen tijdens de vijandelijkheden zijn beschadigd.
Autoriteiten hebben inwoners van Donetsk geadviseerd om dit jaar begraafplaatsen te vermijden, om ontmijningsteams de tijd te geven om ze te controleren.
Op een heuvel wordt het gehucht Bogorodychné gedomineerd door de overblijfselen van het plaatselijke klooster. Een van de koepels stortte in, een muur werd weggevaagd door een raket en de andere kregen de inslag van granaatscherven. Evgueni is een van de weinige inwoners die is teruggekeerd naar dit dorp, waar de enige geluiden nu het getjilp van vogels en het geblaf van zwerfhonden zijn.
Hij vertelt hoe de lavara en de aangrenzende gebouwen afgelopen mei werden verwoest: hij zocht zijn toevlucht in zijn kelder toen de aanval plaatsvond.De explosie wierp hem zelfs meters naar achteren.
"We gingen naar buiten en er kwam rook uit de bakstenen en het beton. Het was eng natuurlijk. De volgende dag vroeg verlieten we het dorp. We liepen door het bos naar het nabijgelegen klooster. Elk jaar, als er vrede was, gingen we Vroeger vierden we daar Pasen. Natuurlijk kunnen we daar nu niet heen. We kunnen het ons niet veroorloven om naar Sloviansk te gaan. Daar wordt gebombardeerd. Het is beter om thuis te blijven.'
Redactie met AFP