Einde van het leven: eerste stenen voor de constructie van de wet
"Tegen het einde van de zomer" moet de regering haar wetsvoorstel bekendmaken om "actieve hulp bij zelfdoding" in Frankrijk te creëren, waarvan de eerste ontwerpen onder de loep worden genomen door zowel verdedigers van legalisering van hulp bij zelfdoding, zelfs euthanasie, als door tegenstanders.
Betastende overheid
Begin april, toen hij de Fransen ontving die werkten in het kader van de burgerconventie, kondigde Emmanuel Macron aan dat hij "tegen het einde van de zomer" een nieuwe wet op het levenseinde wilde hebben.
Deze tekst moet rekening houden met de conclusies van het verdrag, dat begin dit jaar heeft besloten tot legalisering onder voorwaarden van "actieve hulp bij sterven", mogelijk gegroepeerd in hulp bij zelfdoding en/of euthanasie.
De president van de Republiek sprak ook van een "Frans model", met verschillende waarborgen.
Het wetsvoorstel "zal drie blokken omvatten: actieve hulp bij sterven, palliatieve zorg en patiëntenrechten", aldus Agnès Firmin Le Bodo, gedelegeerd minister belast met Territoriale Organisatie en Gezondheidsberoepen, die het dossier leidt.
Deze drie componenten, waarover overeenstemming bestaat voor de laatste twee, staan in een werkdocument dat half juni aan de parlementariërs is meegedeeld.
Op de meest gevoelige en verdeeldheid zaaiende, "actieve hulp bij sterven", vordert de uitvoerende macht op een kamlijn. "De definitie mag niet de termen + zelfmoord + of + euthanasie + bevatten, maar gebruik daarentegen de term + die +", merkt zijn document op, zonder een besluit te nemen over het uiteindelijke scenario.
Voorwaarden om van deze "actieve hulp bij sterven" te genieten: meerderjarig zijn op het moment van de aanvraag, "gerechtvaardigd om een medische reden", lijden aan "een ernstige en ongeneeslijke aandoening die op middellange termijn levensbedreigend is", "in staat tot onderscheidingsvermogen om een autonome keuze uit te oefenen".
De waardering van het onderscheidingsvermogen en de "middellange termijn" -geschat tussen 6 en 12 maanden in de tekst- verschijnen in de delicate vragen.
Politiek op de uitkijk
De wet zal "samen met parlementariërs worden opgesteld", benadrukt de regering, zonder noodzakelijkerwijs te overtuigen.
Voor de presidentiële meerderheid, als gekozen functionarissen uit de Renaissance grotendeels voorstander lijken te zijn van actieve hulp bij het sterven, zijn Horizons en MoDem moeilijker te identificeren.
Links, voor een "waardig levenseinde" en vrij gekozen, verdedigt voornamelijk hulp bij zelfdoding en euthanasie, onder voorwaarden, met posities dicht bij de Vereniging voor het recht om waardig te sterven (ADMD).
Rechts en extreemrechts staan er vijandig tegenover, maken zich soms zorgen over het risico van "het bagatelliseren van euthanasie", en roepen op tot een betere toepassing van de wet-Claeys-Leonetti en palliatieve zorg. Dit is de lijn van een rapport van de Senaatscommissie voor sociale zaken, voornamelijk LR, dat woensdag is ingediend.
Binnen de overheid zelf worden verschillende gevoeligheden geuit.
In tegenstelling tot Agnès Firmin Le Bodo, vastbesloten, was François Braun gereserveerd over een wet die "onze samenleving en onze relatie tot de dood ingrijpend zou veranderen". Pas op voor "een impliciete boodschap" die gevaarlijk is voor "kwetsbare mensen", voegde Jean-Christophe Combe, minister van Solidariteit, eraan toe.
Op het Elysée lijkt het vertrouwen op zijn plaats. Na "een reis ondernomen met de Burgerconventie, zullen we de manieren en middelen kunnen vinden die het mogelijk maken om de meeste ideeën over een belangrijke tekst vrij te geven", schat een bron dicht bij de uitvoerende macht.
Mantelzorgers onder druk
In de frontlinie benadrukken zorgverleners die in de palliatieve zorg werken dat "doden geen behandeling is".
"Het debat lijkt soms gereduceerd tot een keuze tussen euthanasie en hulp bij zelfdoding", betreurde de voorzitter van de Franse Vereniging voor palliatieve zorg (Sfap), Claire Fourcade, tijdens het recente congres van de organisatie.
Onwil en zorgen kristalliseren bij veel zorgverleners rond hun rol, ondanks de belofte van een "gewetensclausule".
Na de onthulling van het kader aan parlementariërs hebben 15 zorgorganisaties hun rode lijnen schriftelijk meegedeeld aan Agnès Firmin Le Bodo - die ze regelmatig samenbrengt in een werkgroep.
Ze willen met name dat actieve hulp bij het sterven verschijnt "in het wetboek van strafrecht, niet in dat van de volksgezondheid, als uitzondering op het verbod op doden", en het resultaat is van "een collegiale en a priori beslissing" van artsen. Claire Fourcade naar AFP.
De toekomstige wet zal "een nieuw recht voor de Fransen" moeten openen, met "evenwicht" en rekening houdend met de "legitieme zorgen" van zorgverleners, bevestigde Agnès Firmin-Le Bodo woensdag aan het einde van de ADMD-vergadering.
ADMD-president Jonathan Denis, een voorstander van euthanasie, heeft eerder gepleit voor een "menselijkheidswet" en "vrijblijvend voor iedereen, inclusief zorgverleners".
De redactieraad (met AFP)
