Verantwoord financieren: hoe Europese regelgeving een gunstig traject vormgeeft

Begin 2023 heeft de Europese Unie (EU) de zogenaamde richtlijn aangenomen "CVO" (Corporate Sustainability Reporting Directive) die de vereisten voor duurzaamheidsrapportage van bedrijven aanscherpt en het toepassingsgebied geleidelijk verbreedt (boekjaren 2024 tot 2028).

Het hoofddoel van de CSRD is, zoals aangegeven door de Autorité des marchés financiers (AMF), "om de duurzaamheidsrapportage van bedrijven te harmoniseren en de beschikbaarheid en kwaliteit van milieu-, sociale en bestuursgegevens te verbeteren (ESG) gepubliceerd". De voormalige voorzitter van de AMF was in een toespraak in juni 2022 van mening dat deze richtlijn het volgende inhield:

"De reactorkern van duurzame financiering".

Een ambitieuze richtlijn

Het doel van de richtlijn is financiële spelers de informatie te verschaffen die nodig is om zowel aan hun eigen rapporteringsverplichtingen te voldoen als om hun activiteiten uit te voeren.

De huidige limieten zijn bekend bij institutionele beleggers en fondsbeheerders die hun eigen duurzaamheidsinformatie moeten publiceren: er is een gebrek aan overeenstemming over de definitie van effectmetingen, over de toegankelijkheid en vergelijkbaarheid van gegevens.

Om haar doel te bereiken, berust de richtlijn op drie essentiële wijzigingen in de openbaarmaking van niet-financiële informatie. Ten eerste bepaalt het dat:

“Bedrijven zullen gedetailleerde informatie moeten publiceren over hun risico's, kansen en materiële impact met betrekking tot sociale, milieu- en governancekwesties, volgens het principe van "dubbele materialiteit" ".

Er worden dus twee gezichtspunten bekeken: die van de risico's voor de onderneming en die van de impact van de onderneming. Door de verspreiding van deze informatie kunnen financiële spelers hun rapporten opstellen in termen van "dubbele materialiteit": financiële effecten op portefeuilles van ESG-criteria en impact van portefeuilles op ESG-gebieden.

Dit is in overeenstemming met de verplichting, voorzien in de verordening van 27 november 2019 genaamd "SFRD" (Sustainable Finance Disclosure Regulation), om rekening te houden met de belangrijkste negatieve effecten op het vlak van duurzaamheid op het vlak van financiële producten (bijdrage aan klimaat verandering, aantasting van de biodiversiteit, waterverontreiniging, discriminatie op grond van geslacht, enz.).

Tweede wijziging, de CSRD-richtlijn stelt een andere maatregel vast die de transparantie bevordert met de invoering van verplichte informatiestandaarden met betrekking tot duurzaamheidsrapportage. Voorheen genoten bedrijven veel vrijheid, aangezien de EU alleen vrijwillige richtlijnen aanbood. De Europese Commissie kiest voortaan de verplichte indicatoren op voorstel van de European Financial Reporting Advisory Group (Efrag), een vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht. Dit systeem zal zijn doorlaatbaarheid voor lobby's moeten aantonen en administratieve rompslomp voor bedrijven moeten voorkomen.

Een stap vooruit voor Frankrijk

Ten slotte, de derde grote wijziging, bepaalt de CSRD-richtlijn dat informatie over duurzaamheidsrapportages voortaan wordt geauditeerd. De regelgeving verhardt de vorige wet omdat de vorige richtlijn het aan elke lidstaat overliet om een ​​dergelijke audit verplicht te stellen. Op dit punt had Frankrijk in 2010 een dergelijke audit ingevoerd, in de wet die bekend staat als Grenelle 2, met de figuur van de onafhankelijke organisatie van derden (OTI). Als gevolg hiervan hebben Franse bedrijven en accountants nu bronervaring en een comparatief voordeel op het niveau van de Europese Unie.

Om Europese bedrijven de tijd te geven zich aan te passen aan de nieuwe wetgeving, zal de auditor in eerste instantie een beperkte opdracht uitvoeren. Vervolgens is het doel van de EU om tegen 2028 over te stappen naar een missie met meer validatietests door de auditor.

Het ontbreken van een verplichte audit was een van de oorspronkelijke tekortkomingen van de richtlijn van 2014, omdat belanghebbenden de gecontroleerde rapportage niet konden vergelijken met een rapportage die dat niet was. Dit tekort zou kunnen leiden tot een selectie ten nadele van deugdzame bedrijven waarvan bepaalde zwakheden aan het licht kwamen. De wet van maatschappelijk verantwoord ondernemen (RSE) moet de bedrijven ontmaskeren die de komedie van optredens.

Uiteindelijk heeft het werk van de Europese wetgever in de afgelopen jaren het mogelijk gemaakt om een ​​traject uit te stippelen voor verantwoorde financiering dat gericht is op het voldoen aan de nieuwe aspiraties van de samenleving op het gebied van milieu-, maatschappelijke en bestuurlijke vereisten. De doelstellingen zijn nog lang niet bereikt, aangezien het noodzakelijk is om de operationaliteit van deze maatregelen voor bedrijven en investeerders te vergemakkelijken. Verder is het belangrijk om dit werk op te nemen in een globale en globale visie om te voorkomen dat het Europese continent eindigt als een Gallisch dorp!

Pierre Cholet, emeritus hoogleraar, Montpellier Management, Montpellier Research in Management (MRM), Université de Montpellier; Nicolas Cuzacq, Docent HDR Privaatrecht en Strafwetenschappen, Universiteit van Parijs-Oost Créteil Val de Marne (UPEC)) et Souad Lajili Jarjir, Universitair hoofddocent Universiteiten in Managementwetenschappen, Université de Lorraine

Dit artikel is opnieuw gepubliceerd vanaf The Conversation onder Creative Commons-licentie. Lees deorigineel artikel.

Afbeelding tegoed: Shutterstock/Maxim Studio