Nagorno-Karabach veroordeeld tot hongersnood in de onverschilligheid van de internationale gemeenschap

De situatie van ongeveer 120 mensen die in Nagorno-Karabach wonen, een Armeense enclave in Azerbeidzjan die zowel door Jerevan als Baku wordt opgeëist, vandaag is tragisch.

Afgesneden van de rest van de wereld, en vooral van Armenië, zien de inwoners, etnische Armeniërs, het schrikbeeld van een rampzalige hongersnood opdoemen, opgelegd door de Azerbeidzjaanse autoriteiten, die aldus de een uittocht te forceren.

Noch Rusland, hoewel vermoedelijk dicht bij Armenië, en wiens In de regio worden vredestroepen ingezetnoch komen westerse landen tussenbeide om de dreigende humanitaire catastrofe te voorkomen. Hoe het uit te leggen?

Tientallen jaren van soms gewelddadige, soms ‘bevroren’ conflicten

Nagorno-Karabach is sinds de val van de Sovjet-Unie een betwiste regio tussen Armenië en Azerbeidzjan. In de jaren twintig was dit gebied, dat door meer dan 1920% van de Armeniërs werd bevolkt, onderdeel geweest van de Socialistische Sovjetrepubliek (SSR) Azerbeidzjan. In 90, na de val van de Sovjet-Unie, riep Nagorno-Karabach zijn onafhankelijkheid uit. Baku stuurt het leger. Gesteund door Armenië won Nagorno-Karabach (door de Armeniërs Artsakh genoemd) in 1991 deze oorlog met een zeer zware tol (enkele tienduizenden doden). Armenië en Nagorno-Karabach veroveren bij deze gelegenheid de gebieden van Azerbeidzjan waarvan zij besluiten de controle te behouden, om een ​​cordon sanitaire rond Nagorno-Karabach te vestigen en rechtstreeks met elkaar verbonden te zijn.

In de bijna dertig jaar daarna heeft Armenië, dat zelf nooit de onafhankelijkheid van Nagorno-Karabach heeft erkend, geen enkel vredesverdrag met Azerbeidzjan ondertekend. Ondertussen bereidde Azerbeidzjan zijn wraak voor, het houden van zijn vluchtelingen in tijdelijke huisvesting ondanks de welvaart die wordt veroorzaakt door de export van koolwaterstoffen (in tegenstelling tot Armenië, Azerbeidzjan beschikt over grote olie- en gasreserves).

In 2018, a fluwelen revolutie komt voor in Armenië. Het brengt de journalist en tot dan toe politieke tegenstander Nikol Pashinian aan de macht, waardoor de inmiddels bijna vervlogen hoop op democratisering en de strijd tegen corruptie wordt gewekt. Vladimir Poetin ziet een parallel met de Oranje Revolutie (2004) en Waardigheidsrevolutie (2013-2014) in Oekraïne, maar ook met Rozenrevolutie in Georgië (2003). Daarom komt hij in september 2020 niet tussenbeide als, nu de grenzen gesloten zijn en de wereld naar de Covid-19-statistieken kijkt, Azerbeidzjan valt Nagorno-Karabach gewelddadig aan.

Na vierenveertig dagen moeten Armenië en Artsakh, slecht voorbereid, hun nederlaag toegeven. De protocollen van 9 november 2020 voorzien in de terugkeer van de districten Kelbajar, Aghdam en Lachine naar Azerbeidzjan, en de installatie van een Russische vredesmacht op de Lachine-corridor, om de veiligheid langs deze essentiële route voor de doorvoer van goederen en mensen tussen Armenië en Nagorno-Karabach.

De impact van de oorlog in Oekraïne

De oorlog in Oekraïne heeft het machtsevenwicht in de regio verstoord. De sancties tegen Rusland hebben officieel een einde gemaakt aan de Russische export van koolwaterstoffen naar Europa. Maar een paar dagen voor het begin van de invasie van Oekraïne door Rusland, Ilham Aliyev, de onverwijderbare en zeer autoritaire president van Azerbeidzjan, die zijn vader Heïdar Aliyev in 2003 na zijn dood opvolgde, ging naar Moskou, waar hij Vladimir Poetin ontmoette. Tijdens deze discussies werd er gesproken over het vermogen van Azerbeidzjan om zijn gasexport naar Europa te vergroten.

In november 2022 sloot Azerbeidzjan een overeenkomst met Rusland: laatstgenoemde exporteert daar een deel van zijn gas, dat vervolgens opnieuw geëxporteerd naar Europa. De EU koopt gas uit Bakoe en knijpt een oogje dicht voor de werkelijke oorsprong ervan.

de verklaringen van Ursula von der Leyen beweringen dat de EU erin is geslaagd een einde te maken aan haar energie-afhankelijkheid van Rusland zijn daarom een ​​schijnvertoning en bedoeld om een ​​aanvaardbare diplomatieke houding aan te nemen in de context van de Europese reactie op de invasie van Oekraïne. De gevolgen van deze houding zijn echter uiterst ernstig voor de Armeniërs.

Ten slotte de gasovereenkomst met AzerbeidzjanEuropa heeft de positie van een dictatuur waarvan alle indicatoren kloppen, versterkt nog alarmerender dan die van Rusland, in de regio en op het internationale toneel. Ervan overtuigd dat niemand de Armeniërs te hulp zou schieten, en zich in een sterke positie bevonden tegen Rusland, blokkeerden de Azerbeidzjaanse autoriteiten de Lachine-corridor vanaf 12 december 2022.

Ten eerste heeft het land dat gedaan valse eco-activisten gestuurd, die de corridor blokkeerde op grond van vermeende milieuvoorwendsels. Deze operatie werd met witte draad genaaid: aan de ene kant moedigde Ilham Aliev zelf de demonstranten aan, en aan de andere kant de echte Azerbeidzjaanse eco-activisten werden gearresteerd in verband met andere protesten. Op 23 april 2023 zette Azerbeidzjan, onder de ogen van Russische vredeshandhavers, en ondanks de overeenkomst van 2020, een controlepost op in Lachine. Niets of iemand kon binnenkomen of vertrekken zonder toestemming van de Azerbeidzjaanse autoriteiten.

De wurging van Nagorno-Karabach

Vanaf december 2022 is het dus de ICRC dat het overnam om patiënten van Nagorno-Karabach naar Armenië te vervoeren. Om dit te doen, is hij het altijd eens met de lokale Azerbeidzjaanse autoriteiten. Echter, op 29 juli 2023, en ondanks de voorafgaande toestemming van deze autoriteiten, hebben de Azerbeidzjanen stopte het konvooi dat Vagif Khachatryan naar Jerevan vervoerde voor dringende behandeling. De man was beschuldigd van deelname aan het bloedbad in Meshali op 22 december 1991, toen Armeense soldaten tweeëntwintig Azerbeidzjaanse dorpelingen doodden. Alleen de onderzoeken die met name door de Armeense rechtenverdediger zijn uitgevoerd toonde aan dat degene die aan deze misdaden had deelgenomen een naamgenoot was, aangezien de gearresteerde man pas het jaar daarop werd opgeroepen voor het leger.

Bovendien hebben alle Armeniërs ooit aan het conflict deelgenomen. Als deelname aan een van de oorlogen een misdaad wordt, wordt de hele bevolking bedreigd met arrestatie. Armenofobie is systemisch in Azerbeidzjan, vooral sinds het einde van de Sovjet-Unie. In schoolboeken staat Armeniërs worden afgeschilderd als bloeddorstige barbaren. De officiële Azerbeidzjaanse stellingen stellen de Armeniërs van Karabach voor als indringers die zich met geweld hebben gevestigd op land dat van de Azerbeidzjanen is gestolen. Hetzelfde doen ze ook met de Republiek Armenië, waarmee ze aantonen dat het project nooit bedoeld was om Nagorno-Karabach te heroveren, maar om de landverbinding tussen Azerbeidzjan en Turkije te voltooien. Iedere onderzoeker op het gebied van de menswetenschappen weet echter dat demografie pluralistisch is binnen de grenzen van rijken als de Kaukasus.

Bovendien, als alle oorlogsmisdaden moeten worden veroordeeld, moeten, om vrede op te bouwen, ook de door Azerbeidzjan gepleegde oorlogsmisdaden worden vervolgd. Dit is echter niet de houding van Baku, integendeel, zoals vooral blijkt uit het geval van Ramil Safarov. In 2004 vermoordde deze Azerbeidzjaanse soldaat tijdens een door de NAVO gesponsorde oefening in Hongarije de Armeense soldaat Gurgen Margarian met een bijl in zijn slaap. Hij werd in 2006 tot levenslang veroordeeld en in 2012 uitgeleverd aan Azerbeidzjan. hij werd verwelkomd als een held en kreeg gratie van Ilham Aliev zelf. Het aanroepen van – uniek Armeense – oorlogsmisdaden wordt door de autoriteiten van Bakoe gebruikt om hun acties tegen de Armeense bevolking van Nagorno-Karabach te rechtvaardigen.

Op 15 juni 2023 eindelijk Azerbeidzjan verbood het ICRC om door de Lachine-corridor te gaan, waarbij zijn werknemers worden beschuldigd van mensenhandel, waaronder mobiele telefoons en sigaretten. Hoewel er sinds december 2022 geen levensmiddelen meer vervoerd mochten worden, werd eind juli 2023 een konvooi van 19 vrachtwagens met 400 ton voedselhulp vervoerd. geblokkeerd in Kornidzor, het laatste dorp voor de grens.

De meelvoorraden slinken langzaam en de lokale bevolking vertrouwt nu op een minder rijk mengsel om wat brood te maken. Op de Facebook-groepen organiseren de inwoners zichzelf en wisselen ze hun laatste reserves in tegen een beetje flesvoeding, of wat chocolaatjes voor de kinderen. Ze staan ​​nu de hele nacht in de rij in de hoop een brood te krijgen. Het transport ligt stil door gebrek aan brandstof. Het gaat om een ​​40-jarige man op 15 augustus van de honger omgekomen.

Op 16 augustus 2023 hebben de Armeense autoriteiten riep de VN-Veiligheidsraad op om de blokkade te beëindigen. In Jerevan vinden regelmatig demonstraties plaats, voor het hoofdkwartier van de VN, maar ook in andere steden over de hele wereld, zoals Parijs, Sydney of Los Angeles. De situatie daar verslechtert met de dag en ondermijnt elke hoop op vrede in de regio; dat is wat hekelt een feministisch collectief voor vrede in Azerbeidzjan.

Onder deze omstandigheden kan geen vrede worden bereikt, maar dat is niet wat de Azerbeidzjaanse autoriteiten nastreven. Hun beleid is bedoeld om de Armeniërs in de regio te dwingen te vertrekken of te sterven, en daarom publiceerde het Lemkin Instituut voor de Preventie van Genocide op 18 augustus een rapport. alert te zijn op de dramatische situatie in Nagorno-Karabach.

De situatie in Nagorno-Karabach heeft op het internationale toneel alleen maar schuchtere reacties uitgelokt, en veel staten roepen beide partijen op om het verkeer in beide richtingen te heropenen. Bij de VN hebben alleen Frankrijk en Malta de houding van Azerbeidzjan aan de kaak gesteld. In Europa hekelt niemand, afgezien van enkele Armeense activisten, de gasovereenkomst. Om de blokkade te beëindigen hebben we een veel krachtiger antwoord nodig in het licht van de houding van Azerbeidzjan .

Elodie Gavrilof, historicus, Nationaal Instituut voor Oosterse Talen en Beschavingen (Inalco)

Dit artikel is opnieuw gepubliceerd vanaf The Conversation onder Creative Commons-licentie. Lees deorigineel artikel.

Afbeelding tegoed: Shutterstock/ Alexandros Michailidis