
deInternet van dingen (IoT), de blockchain, kunstmatige intelligentie (IA) of de grote gegevens essentieel geworden in onze samenleving. In de afgelopen jaren hebben organisaties deze technologieboom grotendeels ondersteund door het uitvoeren van de digitale transformatie van hun activiteiten.
De massale verspreiding van deze nieuwe tools heeft echter een directe impact op onze ecologische voetafdruk. Organisaties staan daarmee voor een dilemma: digitalisering wordt gezien als essentieel voor hun voortbestaan, maar lijkt in tegenspraak met een aanpak van digitale nuchterheid die nodig is in een tijd waarin de eisen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) worden sterker.
Hoe wordt dit dilemma zakelijk opgelost? Om erachter te komen, ontmoetten we elkaar, in het kader van een recente onderzoekswerk, 33 personen binnen digitale servicebedrijven (ESN). Uit de analyse van bestaande praktijken blijkt met name dat het bewustzijn van de milieu-impact van digitale hulpmiddelen momenteel bijzonder beperkt blijft.
Verschillende percepties
Allereerst stellen we vast dat de term “digitale nuchterheid” dubbelzinnig blijft voor onze deelnemers en ruimte laat voor dubbelzinnigheid. Als sommige respondenten een verlichte visie lijken te hebben, roept het concept voor anderen niet op "voorlopig niet veel", zoals een onderwijskundig ingenieur tijdens een interview toegaf.
De diversiteit van deze percepties onthult verschillende niveaus van nuchterheidsvolwassenheid die worden waargenomen in de onderzochte organisaties. We hebben vijf belangrijke onderscheiden.

Ten eerste het niveau van weerlegging, wat duidt op weerstand tegen digitale nuchterheid. De deelnemers aan deze situatie tonen zich niet overtuigd door de waarde van de aanpak. Omgekeerd worden sommige bedrijven gekenmerkt door een werkeloosheid ondanks het besef van de problemen.
Respondenten op dit niveau zeggen bereid te zijn mee te doen als de overheid of hun bedrijf stimuleringsmaatregelen neemt ten gunste van digitale nuchterheid. Zoals de MVO-referent van een bedrijf dat we ontmoetten opmerkte:
“Op onze schaal zijn wij het niet die iets kunnen veranderen. »
Naast deze passiviteit is er een niveau van vervanging die zich onderscheidt door een sterker besef van het nut van digitale nuchterheid. De deelnemers aan ons onderzoek kenmerken zich door het uitvoeren van kleine concrete acties, zoals het regelmatig opschonen van e-mailboxen.
Dan op het niveau vanoptimalisatie, zetten de deelnemers aan ons onderzoek zich actief in om de frequentie van het gebruik van informatietechnologieën te matigen of zelfs te verminderen, met als doel de negatieve effecten ervan te minimaliseren. Een adviseur rechtvaardigt zijn aanpak:
“Digitaal is een niet-hernieuwbare hulpbron en moet daarom worden opgeslagen. […] Het is een oplossing […] maar het is ook een probleem als we ermee rommelen. »
Tot slot het niveau van niet adopteren of afnemende wordt gekenmerkt door de wens om het gebruik van informatietechnologie te beëindigen of het gebruik en de acceptatie ervan te vermijden. Deze radicale aanpak weerspiegelt een echt bewustzijn en een keuze om de digitale voetafdruk drastisch te verkleinen. Een CSR-manager die we hebben geïnterviewd, legt uit dat hij op deze manier de acceptatie van nieuwe digitale tools in zijn bedrijf probeert te verminderen:
“Als je eenmaal iets hebt geadopteerd, raak je eraan gewend en wordt het bijna onmogelijk om het 'ongedaan te maken'. »
Waarom een digitale nuchterheidsaanpak leiden?
In aanvulling op voldoen aan de milieueisen, biedt de toepassing van een digitale nuchterheidsaanpak een dubbel voordeel: ten eerste in een context waar rekrutering wordt steeds competitiever voor veel organisaties is digitale nuchterheid een grote troef voor hun merkimago als werkgever ; dan heeft volgens onze deelnemers de invoering van een digitale nuchterheidsaanpak een positieve impact op het welzijn van de werknemers, met name door de vermindering van het aantal ontvangen e-mails.
Digitale nuchterheid vormt een grote uitdaging om ecologische en sociale verandering te katalyseren. Ons onderzoek onthult echter de weerstand van sommige individuen tegen de noodzakelijke veranderingen die hun digitale voetafdruk verkleinen. Geconfronteerd met de urgentie die verbonden is aan de klimaatcrisis, wordt het noodzakelijk om deze kwesties diepgaand te onderzoeken binnen organisaties, maar ook in de academische kringen die hen ondersteunen.
Céline Perea, Universitair Hoofddocent Managementwetenschappen, Grenoble Alpes Universiteit (UGA); Jessica Gerard, Docent, Grenoble IAE Graduate School of Management et Julien de Benedittis, docent management van informatiesystemen, Mijnen Saint-Etienne - Institut Mines-Télécom
Dit artikel is opnieuw gepubliceerd vanaf The Conversation onder Creative Commons-licentie. Lees deorigineel artikel.
Afbeelding tegoed: Shutterstock / song_about_summer