
De klimaten van morgen worden vandaag bepaald. En degenen die we na 2050 kennen, zullen de komende twee decennia afhangen van onze uitstoot.
Dit is een van de belangrijkste lessen van zesde beoordelingsrapport gepubliceerd door het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) vanaf 2021.
Klimaatscenario's: emissiestromen, voorraad en generaties
Zodra allereerste verslag, in 1990 produceerde het IPCC scenario's als zoveel gestileerde representaties die de klimaten van de toekomst beschrijven en overeenkomen met onze emissietrajecten.
Op basis van de klimaatmodellen van die tijd voorspelden deze scenario's een gemiddelde opwarming tussen 2100 en 2°C (ten opzichte van het pre-industriële tijdperk) tegen 4,5.
Voor 2020 voorspelden ze een opwarming van tussen de 1 en 1,5°C. Dertig jaar na dit eerste IPCC-rapport constateerde het World Meteorological Office een toename van gemiddelde temperatuur van 1,2°C voor 2020. De prognose van het eerste IPCC-rapport bleek daarmee verrassend robuust!
Sindsdien zijn klimaatmodellen geperfectioneerd, maar ze werken volgens dezelfde aanpak: de jaarlijkse stromen van broeikasgasemissies koppelen aan de evolutie van hun voorraad in de atmosfeer, die de opwarming (of afkoeling) van de planeet conditioneert.
In zijn zesde beoordelingsrapport identificeerde het IPCC: drie families van scenario's, geïdentificeerd door hun kleuren in de onderstaande grafiek. Ze onderscheiden zich door de datum waarop de CO-emissiepiek2 wordt bereikt en doordat koolstofneutraliteit het mogelijk maakt om zijn voorraad in de atmosfeer te stabiliseren.

IPCC
Gezien de traagheid van de voorraad duurt het twintig tot dertig jaar, de tijd van een generatie, voordat de emissiedaling een significante impact heeft op de voorraad. Daarom is de opwarming van de aarde een generatieaangelegenheid. Laten we eens kijken naar het geval van de generatie geboren in 2020, tijdens de Covid-epidemie.
In 2050 bestaat de Covid-generatie 30 jaar. Het klimaat dat het zal ervaren, zal grotendeels worden bepaald door de voorraad broeikasgassen in de atmosfeer die het in 2020 heeft geërfd. De gemiddelde opwarming zal meer dan 1,5°C bedragen, ongeacht het beschouwde scenario. Ze zal zwaardere gevolgen ondervinden dan de wereld van 1,2 °C die heerste toen ze werd geboren. Het is na 2050 dat de klimatologische omstandigheden sterk uiteenlopen volgens de emissietrajecten en de kleur van de scenario's.
Rode scenario's: de prijs van niets doen!
In de meest uitstotende scenario's (in het rood in de grafiek) leidt het uitblijven van enige klimaatactie tot massaal gebruik van fossiele brandstoffen. In het beste geval wordt de emissiepiek pas tegen het einde van de eeuw bereikt. De voorraad CO2 in de atmosfeer geen kans heeft om tegen 2100 te stabiliseren, wat wijst op een aanhoudende opwarming in de XXIIe eeuw.
In 2075 wordt de Covid-generatie 55: de bloei van het leven. In het rode scenario wordt het geconfronteerd met een gemiddelde opwarming van meer dan 3°C. De omstandigheden voor de landbouwproductie zijn verslechterd, wat heeft geleid tot een toename van hongeropstanden en gedwongen volksverhuizingen. De kosten van klimaatextremen worden exorbitant hoog.
De zeespiegelstijging heeft zojuist 0,75 meter bereikt. De grote deltagebieden worden onbewoonbaar en leiden tot gewelddadige conflicten, vooral in Zuid-Azië. Manhattan heeft de bescherming van het lagere deel van de stad opgegeven, verlaten door zijn makelaars en investeringsbankiers.
In 2100 nadert de stijging van de thermometer 4 tot 5°C. De vele problemen als gevolg van klimaatverandering hebben economieën ontwricht. Hele delen van de activiteit storten in, waardoor de CO-uitstoot zal afnemen2. Het smelten van Antarctica dreigt de stijging van het waterpeil drastisch te versnellen. In zo'n klimaatchaos is het moeilijk voor te stellen hoe samenlevingen nog kunnen functioneren. Het beschermen van de overlevenden van de Covid-generatie, nu in de tachtig, wordt een onmogelijke gok.

Blauwe scenario's: 1,5°C of 2°C?
Tegenover rood staan de blauwe emissiecontrolescenario's. Om in het blauwe scenario te komen, moet de wereld de piek van de COXNUMX-uitstoot passeren2 vanaf 2020, dan de uitstoot voldoende terugdringen om de voorraad (koolstofneutraliteit) uiterlijk rond 2070 te stabiliseren.
In 2075 heeft de Covid-generatie haar verbruik van fossiele brandstoffen drastisch verminderd. Tegelijkertijd slaagde het erin om het vermogen om CO . op te nemen te behouden2 door de natuurlijke omgeving door de terrestrische en mariene biodiversiteit te beschermen. De gemiddelde temperatuur stabiliseert tussen 1,5 en 2 °C.
De Covid-generatie ervaart dan de ernst van de gevolgen van een wereld waar de opwarming meer dan 1,5°C bedraagt. Klimaatextremen – hittegolven, droogtes en stormen – slaan hard toe. De landbouwopbrengsten lijden. Lower Manhattan wordt niet direct bedreigd door het stijgende water, maar de balansen van zijn verzekeringsmaatschappijen hebben een ware tsunami te verduren gehad. De grote delta's van de wereld worden getroffen door de plaag van onderdompeling en verzilting van de bodem.
Ondanks de ongelooflijke omwenteling in het energielandschap sinds 2020, is ook in de blauwe scenario's de tijd verstreken om aardbewoners volledig te beschermen tegen klimaatrisico's. De Covid-generatie ontdekt dan dat klimaatneutraliteit slechts een doorgangspunt was. Om klimaatrisico's te beperken is het nodig om over te stappen op een negatief emissieregime om de voorraad CO . te verminderen2 in de atmosfeer en de opwarming ruim onder de 2°C brengen.
De te nemen acties zijn complex, maar niet buiten bereik. Resterende CO-uitstoot2 zijn het moeilijkst te verminderen. CO absorptie capaciteiten2 door de natuurlijke omgeving zijn niet oneindig uitbreidbaar en technologieën voor het vastleggen door technologie zijn duur. In het beste geval zal de versterking van de klimaatactie de stijging van de thermometer terugbrengen tot +1,5°C in 2100, wat de bescherming van de tachtigjarigen van de Covid-generatie aanzienlijk zal vergemakkelijken.
Geel scenario: de wereld na Glasgow!
In de wereld in het geel, de piek van de wereldwijde CO-uitstoot2 wordt bereikt rond 2030 om zich gedurende twee decennia op een plateau te stabiliseren. De toezeggingen van de landen die tijdens de COP26 in Glasgow (2021) zijn aangekondigd in het kader van de landenovereenkomst, zijn nagekomen. Maar we gaan niet verder dan deze toezeggingen. In deze post-Glasgow-wereld maakt de daling van de emissies na 2050 het niet mogelijk om tegen het einde van de eeuw neutraliteit te bereiken. De opwarming is niet gestabiliseerd.
In 2075 wordt de Covid-generatie geconfronteerd met een gemiddelde opwarming van meer dan 2°C. Droogtes en stormen tasten in toenemende mate de landbouwopbrengsten aan. De wereldvoedselsituatie verslechtert. Voedselrellen nemen toe. De kosten van schade veroorzaakt door tropische cyclonen zijn enorm gestegen. Bewoners van getroffen gebieden kunnen hun eigendom niet meer verzekeren bij verzekeringsmaatschappijen.
De zeespiegelstijging is meer dan 0,5 meter. Het IPCC heeft er net aan herinnerd dat het zal toenemen en zich tot ver na 2100 zal uitstrekken. Manhattan voltooit een beschermingsdijk van anderhalve meter om zijn bezittingen en zijn bevolking te beschermen. In de delta's is begonnen met de evacuatie van de meest kwetsbare gebieden, omdat de stijging van het waterpeil doorgaat lang nadat de thermometer is gestabiliseerd.
De Covid-generatie realiseert zich dan dat temperatuurstabilisatie nog niet in zicht is. Ze wil klimaatactie versnellen. Maar het wereldwijde "koolstofbudget" dat de totale hoeveelheid COXNUMX-uitstoot meet2 het geven van een kans van twee op drie om de opwarming te stabiliseren op 2°C was vóór 2050 volledig benut.
Ondanks de versnelling van de daling van de uitstoot, zal CO2100-neutraliteit niet voor het einde van de eeuw worden bereikt. In 2,5 is de gemiddelde opwarming meer dan XNUMX°C. De oude tijd van de Covid-generatie ziet er niet gunstig uit, aangezien de stijging van de thermometer niet is afgeremd.
Rood, blauw, geel?
Naar welke wereld gaan we? De kleur is niet afhankelijk van een trekking, zoals in de loterij. Het zal vooral het gevolg zijn van de evolutie van onze emissies in de komende decennia.
De scenario's in rood hebben een lage kans van optreden om economische redenen. De prijsdaling van hernieuwbare energiebronnen en de kosten voor het opslaan van elektriciteit maken de overstap naar koolstofarme energiebronnen en de geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen economisch rendabel. Deze verschuiving zal zelfs plaatsvinden als er geen klimaatactie wordt ondernomen. Het zal de antropogene uitstoot van CO . beperken2 maar zal te traag zijn om ons terug te brengen naar blauw of geel.
Toegewijde klimaatactie is evenmin voldoende. Het geeft een veel te hoog aandeel in de emissiereductieverplichtingen door aan toekomstige generaties. Het leidt ons daarom naar het gele scenario, waarbij het weggaat van het blauwe naarmate de tijd verstrijkt. De uitdaging voor de volgende fasen van de klimaatonderhandelingen zal daarom zijn om van geel naar blauw te gaan, door de energie- en agro-ecologische transities te versnellen.
De COP27 die net is geopend in Sharm el Sheikh tegen een achtergrond van onenigheid tussen rijke landen en landen slechte vooruitgang in deze richting mogelijk maken?
Christian uit Perthuis, hoogleraar economie, oprichter van de leerstoel “Klimaateconomie”, Paris Dauphine University - PSL
Dit artikel is opnieuw gepubliceerd vanaf The Conversation onder Creative Commons-licentie. Lees deorigineel artikel.