
Armenië blijft woensdag tienduizenden vluchtelingen verwelkomen die Nagorno Karabach ontvluchten, een week na een bliksemoffensief van Azerbeidzjan in deze separatistische regio van de Kaukasus.
Tot nu toe zijn ongeveer 28.120 vluchtelingen in Armenië aangekomen, zeiden de Armeense autoriteiten dinsdag. Vorige week maakte de Armeense premier Nikol Pashinian bekend dat zijn land met 2,9 miljoen inwoners zich voorbereidde op de opvang van 40.000 vluchtelingen uit Nagorno Karabach.
Azerbeidzjan beloofde rebellen die hun wapens inleverden toe te staan naar Armenië te gaan, en opende zondag de enige weg die Nagorno Karabach met dat land verbond, vier dagen na de capitulatie van de separatisten en een staakt-het-vuren-akkoord. ongeveer 120.000 inwoners, voornamelijk bevolkt door Armeniërs, onder controle van Bakoe.
De toestroom van vluchtelingen heeft voor enorme files gezorgd. Een eindeloze stroom voertuigen met gezinnen en hun bezittingen, opgestapeld op de daken, paradeert dag en nacht voor het laatste Azerbeidzjaanse controlepunt vóór Armeens grondgebied, via de Lachin-corridor.
Velen zeggen dat het 24 uur duurde om de 80 kilometer af te leggen die de separatistische ‘hoofdstad’, Stepanakert, scheidde van de grens. Een reis gemaakt zonder voedsel en soms zonder water: Nagorno Karabach, al maanden onderworpen aan de blokkade van Azerbeidzjan, mist alles.
Azerbeidzjaanse soldaten controleren koffers, kijken heimelijk naar binnen, zonder naar identiteitsdocumenten te vragen. De mannen wordt gevraagd naar beneden te komen om bewakingscamera's te repareren, naast een Azerbeidzjaanse vlag die in de wind wappert.
De manoeuvre is bedoeld om mogelijke daders van ‘oorlogsmisdaden’ op te sporen die Karabach ontvluchten, zo legde een bron van de Azerbeidzjaanse regering uit aan AFP.
“Wij zijn honden”
Sommige vluchtelingen arriveren te voet. “Ze hebben ons verdreven”, zegt een man.
“Ik verliet mijn huis om in leven te blijven”, beweert een vrouw in een groen jasje, die maar wil spreken: “Laat de wereld weten dat we nu dakloze honden zijn!”
Eerste stopplaats voor de meeste vluchtelingen: de grensplaats Goris, bevolkt door zo'n twintigduizend inwoners, staat sinds zondagavond onder water. Voor de stadsschouwburg arriveren voortdurend witte minibusjes. Anderen vertrekken met hun koffers vol bagage richting de hoofdstad Jerevan en andere grote Armeense steden.
Maandagavond, midden in een uittocht, ontplofte een brandstofdepot in de enclave, waarbij minstens 68 doden, 290 gewonden en 105 mensen vermist raakten, zo maakten de separatistische autoriteiten bekend.
Armenië en Azerbeidzjan zijn twee voormalige Sovjetrepublieken die van 1988 tot 1994 (30.000 doden) en in de herfst van 2020 (6.500 doden) militair met elkaar in botsing kwamen in Nagorno Karabach. Volgens Armeense zijde bedraagt het dodental als gevolg van de blikseminvasie van vorige week 200 doden.
Maandag herbevestigde de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliev de belofte dat de rechten van de Armeniërs in de enclave, die in 1921 door de USSR aan Azerbeidzjan werd gehecht, “gegarandeerd” zouden zijn.
Bijeenkomst in Brussel
De Europese Unie heeft dinsdag hoge Franse, Duitse, Azerbeidzjaanse en Armeense diplomatieke functionarissen bijeengebracht in Brussel.
Volgens het EU-persbericht maakten de discussies ‘intense uitwisselingen tussen deelnemers over de relevantie van een mogelijke bijeenkomst van de leiders’ van Armenië en Azerbeidzjan mogelijk, aan de zijlijn van een informele Europese top van 27 in Granada, Spanje op 5 oktober.
Deze top was al lang gepland en werd niet geannuleerd.
Het hoofd van de Amerikaanse diplomatie Antony Blinken riep dinsdag Azerbeidzjan op zijn verplichtingen na te komen om burgers in de provincie te beschermen en toegang te verlenen voor humanitaire hulp.
“De minister van Buitenlandse Zaken sprak vandaag opnieuw met president Aliyev en benadrukte de urgentie van het beëindigen van de vijandelijkheden, het waarborgen van de onvoorwaardelijke bescherming en bewegingsvrijheid van burgers, en het verzekeren van toegang tot ongehinderde humanitaire actie in Nagorno-Karabach”, aldus Matthew Miller, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Frankrijk riep op zijn beurt op tot ‘internationale diplomatieke actie’ in het licht van ‘Rusland’s verlaten van Armenië’.
Parijs schatte dat de “massale” uittocht van Armeniërs uit Nagorno Karabach plaatsvindt “onder het medeplichtige oog van Rusland”, dat in 2020 een vredesmacht in deze regio heeft ingezet.
de Editors (met AFP)