Alle ongewenste migranten naar Rwanda sturen: wanneer het Verenigd Koninkrijk het asielrecht met voeten treedt

Op 19 december werd de "droom" van Suella Braverman, de Britse minister van Binnenlandse Zaken, - bijna - gerealiseerd: degene die ervan droomde zie een eerste vliegtuig opstijgen vóór 25 december want Rwanda die migranten aan boord vervoert die onregelmatig op Engelse bodem zijn binnengekomen, zal dit "kerstcadeau" niet hebben ontvangen, maar zal op zijn minst de voldoening hebben gehad om de London High Court bevestigt juridische haalbaarheid van het apparaat.

Dit arrest, dat tot ver buiten de grenzen van het Verenigd Koninkrijk en de kring van specialisten in migratiekwesties wordt verwacht, getuigt van de inzet van een roekeloos mechanisme waarmee de Britse regering haar kiezers wil laten zien – want dat zal waarschijnlijk het belangrijkste effect zijn – dat de "controle van de grenzen", beloofd tijdens de Brexit, op de agenda staat, en dat er dus nog een paar redenen zijn om bij de volgende verkiezingen "conservatief" te stemmen.

Wat houdt deze overeenkomst in?

De officiële ambitie van dit "memorandum van overeenstemming" is om de aankomst op Engels grondgebied te beperken van buitenlanders zonder het recht om daar binnen te komen en er te verblijven. Dit is om het oversteken van het Kanaal met geïmproviseerde boten, die de afgelopen maanden zijn vermenigvuldigd, te ontmoedigen meer dan 40 in 000.

van een memorandum van overeenstemming ondertekend op 13 april 2022voorziet het systeem in het vervoer naar Rwanda van asielzoekers die “illegaal of op gevaarlijke of onnodige wijze uit veilige landen” in het Verenigd Koninkrijk zijn aangekomen en die niet op Engels grondgebied kunnen worden toegelaten. Na een "screening" (kort onderzoek) van hun situatie zullen deze mensen, als ze binnen de reikwijdte van de overeenkomst vallen, naar Rwanda worden gestuurd - ongeacht hun nationaliteit, en zelfs als ze nooit enig contact met die staat hebben gehad. De meeste mensen die in 2022 het Kanaal overstaken op geïmproviseerde boten, komen van elders uit Albanië, Afghanistan of Iran.

Rwanda – Verenigd Koninkrijk: controversieel akkoord over migranten, TV5 Monde, 11 juni 2022.

Eenmaal in Rwanda zal deze staat verantwoordelijk zijn voor het onthaal en de behandeling van hun asielaanvraag. Als het goed gaat, mogen ze in Rwanda blijven, met weinig of geen mogelijkheid om terug te keren naar het Verenigd Koninkrijk. Als de aanvraag wordt afgewezen, zal Rwanda de aldus afgewezen personen op een andere basis een verblijfsvergunning moeten verlenen, of hen moeten terugsturen naar een derde land dat hen wel zou accepteren. Ten slotte wordt deze overeenkomst door de opstellers ervan gedefinieerd als juridisch "niet-bindend" en niet vatbaar voor beroep.

Dit zal het Europees Hof voor de Rechten van de Mens er niet van hebben weerhouden om de vraag te stellen 14 juni 2022, de noodopschorting van de eerste geplande vlucht op deze basis en, op 19 december, het Engelse Hooggerechtshof om de overeenkomst te bekrachtigen.

Een juridisch problematisch apparaat

Het door het Verenigd Koninkrijk bedachte systeem draagt ​​daaraan bij "deze apo-politiek", bedoeld om migranten uit westerse gebieden "op afstand te houden".

[Bijna 80 lezers vertrouwen op de nieuwsbrief van The Conversation om de belangrijkste problemen van de wereld beter te begrijpen. Schrijf je vandaag nog in]

Australië was een voorloper door de behandeling van asielaanvragen toe te vertrouwen aan Nauru; de EU volgde halverwege de jaren 2010 door het vergemakkelijken van de terugkeer naar Turkije van personen die in een irreguliere situatie aankomen aan de Griekse kusten; de Denemarken denkt erover na. Het Verenigd Koninkrijk is echter de eerste die een derde staat in het algemeen niet alleen de taak toevertrouwt om asielaanvragen te behandelen, maar ook om beschermde of afgewezen personen op zijn grondgebied op te vangen. Een dergelijk apparaat roept een aantal juridische problemen op, evenals de nam in het bijzonder nota van het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen (UNHCR).

Een van de belangrijkste is de kwalificatie van Rwanda als "veilig land". Krachtens artikel 33§1 van de Geneefse Conventie van 1951 met betrekking tot de status van vluchtelingen en het internationaal gewoonterecht mogen staten buitenlanders niet terugsturen, zelfs niet in een irreguliere situatie, naar een staat waar er "een risico voor hun leven of vrijheid" zou zijn om een ​​van de gronden die in het verdrag worden genoemd (politieke redenen). meningen, ras of nationaliteit, religie of het behoren tot een sociale groep).

Bovendien is op grond van artikel 3 van de Europees verdrag voor de rechten van de mens, waarbij het Verenigd Koninkrijk niet heeft opgehouden partij te zijn, zijn foltering en onmenselijke of vernederende behandelingen verboden, wat ook de verwijdering van buitenlanders verbiedt naar landen waar het risico op een dergelijke behandeling bestaat. Ook is het verboden buitenlanders terug te sturen naar staten waarmee zij geen banden hebben.

omgekeerd, is verwijdering dus mogelijk naar staten – bekend als “veilig” – waar een dergelijk risico niet bestaat. Het is nog steeds nodig om ervoor te zorgen dat dit inderdaad het geval is: dit veronderstelt dat de individuele situatie van de verre buitenlander wordt onderzocht, ervoor wordt gezorgd dat de kwalificatie van een veilige staat gegrond is en dat de vreemdeling een band heeft met die staat. In het onderhavige geval is echter aan geen van deze criteria voldaan.

Elke buitenlander kan worden teruggestuurd naar Rwanda. Het onderzoek naar de individuele situatie vindt in de regel telefonisch plaats, terwijl de vreemdeling in bewaring is. Wat Rwanda betreft, het heeft verre van een asielstelsel, justitie en een regering die garandeert dat mensen die vanuit het Verenigd Koninkrijk worden overgebracht, niet aan een dergelijke behandeling worden onderworpen. Bekend om zijn willekeurige detenties en buitengerechtelijke executies, heeft Rwanda zich de laatste tijd weer onderscheiden door de arrestatie, detentie - en zelfs standrechtelijke executie voor twaalf van hen ! – vluchtelingen die protesteren tegen hun onvoldoende toegang tot de meest elementaire voorzieningen. Het land is dat overigens niet op zijn zachtst gezegd nauwelijks actief in de strijd tegen discriminatie richting LBTQ+ mensen.

Waarom Ruanda?

Om welke redenen kon het Verenigd Koninkrijk, met een bevolking van 67 miljoen, de vijfde wereldmacht, bekend om zijn grondleggers van de bescherming van vrijheden, besluiten om Rwanda toe te vertrouwen met 13 miljoen inwoners, de 144e grootste economie ter wereld en een arm garant voor de mensenrechten, de taak om asielkwesties voor hen te regelen? En welk belang, voor dit kleine Afrikaanse land, om dit te accepteren " asielovereenkomst”?

Vanuit Brits oogpunt beoogt het akkoord aan te tonen dat de conservatieve regering werkt aan het nakomen van een van de Brexit-beloften: het beperken van de zogenaamde irreguliere migratie op Engels grondgebied. Het is onwaarschijnlijk dat de overeenkomst dit daadwerkelijk zal bereiken - de regering heeft het niet gewaagd om het aantal mensen dat getroffen zou kunnen worden te kwantificeren. Zoals zo vaak in de zaak, lijkt politiek vertoon waardevoller dan praktische efficiëntie – wat in dit geval waarschijnlijk iets is om blij mee te zijn, aangezien de overeenkomst “verschrikkelijk” is volgens de woorden van koning Charles III zelf.

Vanuit Rwandees oogpunt is de overeenkomst een mooie economische en diplomatieke staatsgreep. Economisch, ten eerste omdat het de betaling door Londen van 120 miljoen pond sterling aan ontwikkelingshulp omvat, waar nog 12 pond per verplaatste buitenlander aan moet worden toegevoegd. Diplomatiek dus, omdat de overeenkomst voor Kigali een instrument is om druk uit te oefenen op het Verenigd Koninkrijk, zowel in hun bilaterale betrekkingen - de Rwandese president Paul Kagame heeft al gebruikte de overeenkomst als voorwendsel om de uitlevering van een van zijn onderdanen aan te vragen – alleen in een meer algemene context, waar de steun van Londen van onschatbare waarde kan zijn – denk bijvoorbeeld aan de beschuldigingen van Rwandese steun aan de M23-rebellen in het kader van het conflict in de DRC.

Door ondertekening van het Verdrag van Genève, deelname aan de 2018 Wereldwijd pact inzake vluchtelingenheeft het Verenigd Koninkrijk zich ertoe verbonden om op het gebied van asiel op zodanige wijze samen te werken dat de bescherming van vluchtelingen, de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de staten en de waarborging van de rechten van mensen die internationale bescherming nodig hebben worden bevorderd: Londen heeft geen duidelijk niet beëindigd met het afzien van zijn internationale verplichtingen.

Thibaut Fleury Graff, hoogleraar internationaal recht, Universiteit Parijs-Saclay

Dit artikel is opnieuw gepubliceerd vanaf The Conversation onder Creative Commons-licentie. Lees deorigineel artikel.

Afbeelding tegoed: Shutterstock / Nicolas Economou